Rozpoczęcia roku szkolnego to dzień, na który jedni uczniowie czekają z radością, a inni najchętniej by o nim zapomnieli. W Polsce rok szkolny rozpoczyna się 1 września, jednak jeśli dzień ten wypada w piątek lub sobotę, wtedy, zgodnie z rozporządzeniem MEN, uczniowie rozpoczynają naukę w pierwszy poniedziałek po 1 września.
Pierwszy dzień szkoły to dzień, w którym odbywają się apele lub akademie, a uczniowie nie uczestniczą w zajęciach dydaktycznych. To czas na poznanie nowych kolegów lub nauczycieli, zapoznanie się z planem lekcji czy zapisanie się na niektóre z zajęć pozalekcyjnych. W wielu miejscach na świecie (np. w Niemczech) tradycją jest wręczanie dzieciom kolorowych rożków wypełnionych słodyczami czy drobnymi prezentami.
Kiedy przypada początek roku szkolnego na świecie? Wszystko zależy od danego kraju, na przykład w Anglii i we Francji uczniowie idą do szkoły na początku września, z kolei w Hiszpanii rok szkolny rozpoczyna się w drugiej połowie września. W niektórych regionach Niemiec dzieci rozpoczynają naukę już w połowie sierpnia, z kolei nowy rok szkolny w Japonii przypada na kwiecień. W Brazylii uczniowie rozpoczynają szkołę w lutym.