Środa Popielcowa (Popielec) to dzień rozpoczęcia Wielkiego Postu w kościele katolickim. Jest to święto ruchome, które może wypaść między 5 lutego a 10 marca. Nie jest to dzień wolny ustawowo od pracy, a wierni nie są zobowiązani do uczestnictwa w mszy świętej.
Tradycją Środy Popielcowej jest posypywanie głów popiołem, który ma symbolizować pokutę i nieuchronność śmierci. Kapłani podczas mszy świętej wykorzystują w tym celu popiół ze spalonych palm, święcony rok wcześniej w Niedzielę Palmową. W niektórych krajach, na przykład w Wielkiej Brytanii, tradycję posypywania głowy popiołem zastępuje uczynienie znaku krzyża na czole przy pomocy wilgotnego popiołu. Warto także wspomnieć o hiszpańskim zwyczaju, jakim jest pogrzeb sardynki. Dopiero po nim święci udają się do kościołów.
Od Środy Popielcowej w liturgii dominuje kolor fioletowy, a wierni mają zakaz urządzania hucznym zabaw. Dzień ten, podobnie jak cały okres Wielkiego Postu, jest czasem skupienia i refleksji i duchowego przygotowania do Świąt Wielkanocnych.